Januari 2012
De tijd dat het geld tegen de muren van zorginstellingen aanklotste is voorbij. Met de invoering van de NHC (normatieve huisvestingscomponent) worden bakstenen de nieuwe uitdaging voor zorgbestuurders.
Zij moeten namelijk op korte termijn keuzes maken die verstrekkende gevolgen hebben voor de financierbaarheid van instellingen over tientallen jaren. Dat vraagt om visie en strategisch inzicht.
Kapitaalintensief
Ik vraag me weleens af waarom zorginstellingen zo ontzettend complex zijn geworden. Veel instellingen zijn zo multidisciplinair en breed georiënteerd dat het bijna onmogelijk moet zijn deze goed te besturen. Je ziet in één bedrijf functies als hotel, restaurant, administratie, techniek, op- en overslag, ICT, beveiliging, opleidingen, transport, post, schoonmaak en oh ja…ook Zorg natuurlijk. Maar het meest kapitaalsintensief blijft het vastgoed.
Wil de klant leegstand betalen?
En daar gaat in de periode 2012 2018 een grote verandering plaatsvinden. Namelijk van een volledig nacalculeerbare financiering op rente en afschrijving, naar dekking van kosten uit de geleverde- en gefactureerde diensten. Waar vroeger de gemaakte kapitaalslasten volledig betaald werden, wordt over een aantal jaren alleen nog maar het gebruik vergoed.
Leegstand kost geld en dus zullen zorgbestuurders zich moeten afvragen of vastgoed aangehouden, alternatief aangewend of verkocht wordt. Op zich een gezonde ontwikkeling, want ook deze keuzes horen bij goed ondernemerschap. Bijvoorbeeld bij een administratiekantoor waar medewerkers afvloeien zullen minder vierkante meters nodig zijn. Vind maar eens een klant die bereid is om voor die leegstand te betalen, toch?
Herwaardering
Omdat de financiering wijzigt schrijven de nieuwe beleidsregels voor dat zorginstellingen in de jaarrekening 2011 hun vastgoed herwaarderen op basis van de reële waarde, waarbij rekening gehouden wordt met de ’total cost of ownership’ en/of de ‘value in use’. De verwachting is dat het vastgoed fors lager gewaardeerd zal worden en dat de eigen vermogenspositie van veel instellingen hierdoor zal verslechteren. Gelukkig zijn er nog genoeg radertjes waaraan gedraaid kan worden om het waarderingsverlies beperkt te houden.
Kortom, leuker kunnen we het niet maken, wel moeilijker. Voor zorgbestuurders en controllers wordt het een hele uitdaging om DE vastgoedcase, rekening houdend met macro economische ontwikkelingen, bezettingscenarios en een vooruitblik die verder reikt dan vijf jaar, rond te breien.
Boer zoekt instelling
Ik vind persoonlijk dat een zorgondernemer geen ‘vastgoed boer’ moet willen zijn, bakstenenbeleid is iets voor specialisten. Daar waar de in het begin genoemde functies al vaak geoutsourced worden volgt nu logischerwijs het vastgoed. Kunnen we het dan toch leuker maken en leveren zorginstellingen in de toekomst echt alleen nog maar Zorg?